درحال حاضر ماشین ها و تجهیزات صنعتی در گوشه کنار جهان طراحی و تولید شدهاند. سیستم های هیدرولیک خود به تنهایی دارای انواع بیشماری از اتصالات و آداپتورها با روش های مختلف اتصال و اشکال گوناگون رزوه هستند. درحالیکه روش اتصال اغلب از ظاهرش مشخص است، تمام اشکال رزوه یکسان به نظر میرسند که تشخیص آنها از یکدیگر هنگام نیاز برای ایجاد تعمیرات و تغییرات در سیستم دشوار و زمانبر میسازد.
انتخاب صحیح نوع رزوه پیچ و مهره برای نگهداری و تعمیر قطعات بسیار حیاتی است. انتخاب غلط یک پیچ یا مهره میتواند منجر به آسیب به آن هنگام نصب شود که متعاقباً ظرفیت تحمل فشار قطعه را کاهش داده و امنیت اتصال و حتی سیستم را به خطر خواهد انداخت. انتخاب صحیح و سریع نوع رزوه پیچ و مهره میتواند به حفظ ایمنی سیستم و همچنین بهینه بودن آن کمک شایانی کند.
در زیر ۶ نوع از اتصالات هیدرولیک که استفاده از آنها رواج دارد آورده شده است:
UN/UNF
NPT/NPTF
(انگلیسی موازی)BSPP
(انگلیسی مخروطی)BSPT
(متریک موازی)Metric Parallel
(متریک مخروطی)Metric Tapered
(چهار قدم تا تشخیص نوع رزوه)
قدم اول تعیین موازی یا مخروطی بودن رزوه
اتصالات NPT/NPTF و BSPT به صورت مخروطی هستند، در حالیکه اتصالات UN/UNF و BSPP شکل موازی و لولهای مانند دارند. انواع متریک نیز که در نامشان به صورت متریک موازی یا متریک مخروطی مشخص است. در بعضی موارد قدم اول تنها با یک نگاه مشخص میشود. در اتصالات مخروطی هرچه به سمت انتهای آن میرویم قطر آن کمتر میشود، درحالیکه در اتصالات موازی قطر ابتدا و انتهای اتصال (مثلا یک پیچ) کاملا برابر است. اگر این مورد با چشم قابل تشخیص نبود میتوانید از یک کولیس استفاده کنید. همچنین وجود یک او-رینگ یا یک جای خالی یک مهره معمولا نشان از آن دارد که قسمت نری (رودنده) اتصال از نوع موازی است. انجام قدم اول ۳ احتمال از ۶ احتمال (۶ نوع اتصال) را حذف میکند.
قدم دوم – تعیین تراکم دندانه های پیچ
منظور از تراکم دندانه، تعداد دندانه های یک پیچ یا مهره در یک فاصله مشخص است. برای اندازه گیری آن میتوان از ابزار مخصوصی به نام دنده شمار استفاده کرد و یا اینکه تعداد دندانه ها را در یک فاصله مشخص به دقت شمارش کرد و با اعداد مربوط به هر کدام از اتصالات (با مراجعه به یک منبع معتبر) مقایسه نمود. البته این ویژگی در اتصالات بسیار مشابه است و باید حداکثر دقت را برای این قدم به کار بست تا پیچ و مهره کاملا با یکدیگر سازگار باشد. انجام صحیح این قدم، کار تعیین نوع اتصال را بسیار آسان میکند، چراکه اکثر اتصال تراکم مخصوص به خود را دارند و این مقدار معمولا بین اتصالات مختلف یکسان نیست.
قدم سوم – تعیین اندازه
ترکیب نتایج قدم اول و دوم تعیین کننده روش انجام قدم سوم است. البته در مواردی تنها با انجام صحیح دو قدم اول میتوان نوع اتصال را پیشبینی کرد. برای تعیین اندازه اتصال دو روش وجود دارد که بسته به اینکه اتصال جزو اتصالات لوله باشد یا خیر میتوان روش مناسب را انتخاب کرد. به خاطر داشته باشید که اتصالاتی که مخروطی (در قدم اول) در نظر گرفته شدهاند لزوماً جزو اتصالات لوله تعیین نمیشوند. به این ترتیب، یک اتصال لوله ممکن است از نوع اتصالات موازی باشد.
در اتصالات لوله (شکل ۱)، تعیین اندازه لوله بوسیلهی مقایسه آن با مشخصات اندازه اسمی صورت میپذیرد (نکته: اندازه اسمی لولههای تا اندازه ۲ اینچ را میتوان با اندازه گیری قطر خارجی واقعی آنها و کسر یک چهارم آن و سپس گرد کردن عدد حاصل تعیین کرد).
در اتصالات غیر لولهای (شکل ۲)، اندازه واقعی را میتوان با اندازهگیری قطر خارجی (بزرگترین قطر) آن توسط یک کولیس تعیین کرد.
قدم چهارم – تعیین اتصال
این قدم اصولا برای تعیین نوع اتصال واجب نیست و در واقع روشی است که تعیین کننده نوع استاندارد صنعتی اتصال است. مثال هایی از انواع گوناگون در ستون مربوط به قدم چهارم جدول زیر آورده شده است. این مقدار اصولاً بیانگر اندازه اتصال (چه اسمی و چه واقعی)، نوع آن و در برخی موارد تراکم دندانه های پیچ است.
هر شخص و یا کمپانی مربوط به اتصالات و مکانیک، با به کار بستن این فرآیند ۴ مرحلهای میتواند خرابی دستگاهها را به حداقل رسانده، از تحمیل هزینه های تغییر و تعمیر اتصالاتی که اشتباه بسته میشوند جلوگیری کرده و یک محیط کاری امن و به دور از حادثه فراهم سازد.